Vịt phải biết bơi, vịt trời phải biết bay

Vài hôm trước, “khối nghỉ hè” nhà tôi bắt đầu “đại phá Tivi” với bộ phim hoạt hình “The Wild Robot”. Bộ phim kể về một siêu robot vô tình phải làm “mẹ” nuôi một con vịt trời, từ lúc nó mới nở.

Từ khi nở, vịt trời chỉ ở trong hang núi, một ngày vịt trời đủ lông đủ cánh nên lang thang ra ngoài và tình cờ nhìn thấy nhiều “con vật” giống hệt mình đang bơi lội dưới nước, nhưng khi hắn nhảy xuống nước thì lại suýt chết đuối, chơi vơi mãi không bơi được. Sau một thời gian “vật lộn” thì hắn cũng bơi được. Nhưng khi hắn biết bơi thì cũng là lúc hắn biết đồng loại của mình còn có thể biết bay, mà hắn thì không.

Vịt phải biết bơi, vịt trời phải biết bay, đó là những năng lực bản năng, năng lực tiềm ẩn của chủng loài chúng. Nhưng nếu không có môi trường phù hợp thì năng lực đó sẽ không được phát hiện thậm chí còn bị mai một. Con người cũng vậy, loài người vốn có nhiều năng lực mà đến nay khoa học cũng chưa khám phá hết được. Nhưng một năng lực mà đến tuổi trưởng thành thì chắc chắn ai cũng có, đó là “Tự học”, về lý thuyết là vậy, còn thực tế thì cần môi trường, cần điều kiện, cần xyz,…

Gần đây, ngành giáo dục nước nhà có một số thông điệp và hành động mong muốn xây dựng môi trường học tập giúp các HS phát hiện và phát triển các năng lực tiềm ẩn của mình và tự học là một trong số đó. TT 29 là một ví dụ, một thông tư hạn chế việc dạy thêm học thêm tràn lan. Một HS học thêm ngày đêm thì lấy đầu thời gian Tự học phải không? Đó là một trong các ý nghĩa của TT29.

Nhưng có thay đổi nào dễ dàng, có thành tựu nào mà không phải trả giá. Hy vọng ngành giáo dục và toàn xã hội đồng lòng mới mong thay đổi được thực trạng.[2]

PS: “Vịt phải biết bơi” cũng là tiêu đề một bài viết trên blog của mình, một trong những bài viết đầu tiên trên blog thể hiện “tư tưởng giáo dục” của cá nhân mình[1]. Đại ý là “Nếu chúng ta biết phát hiện, đánh thức những khả năng cũng như nhu cầu tốt đẹp của con người, của cuộc sống quanh ta chắc chắn sẽ tìm thấy những thành công bất ngờ.”

Trong giáo dục, dạy học thì tư tưởng đó được cụ Galileo nói rất rõ ràng: “Chúng ta không thể dạy bảo cho ai bất cứ điều gì, chúng ta chỉ có thể giúp họ phát hiện ra những gì còn tiềm ẩn trong họ.”

Bài đã đăng fb.com/nguyenthephuc

—

Mời bạn đón đọc các bài viết tiếp theo bằng cách đăng kí nhận bài viết mới qua email hoặc like fanpage Thapsang.vn để nhận được thông báo khi có cập nhật mới.